01, Kas 2023
Yayınlayan Beste GÜRNAL
doğal gübre evdeyap organik fertilizer organicfertilizer

Değişen iklim koşulları ve küresel ısınma tehdidiyle yaşadığımız, sınırlı kaynakların hızla tüketildiği ve kirletildiği bir dünyada, daha çevreci ve sürdürülebilir yöntemlerle, birçok doğal artığı bitkisel üretimin bir parçası haline getirebiliriz. Bitkiler, büyüyebilmek, çoğalmak ve canlılığını sürdürmek için suyun yanında bazı elementlere ihtiyaç duyar. Daha verimli büyümesi ve yapraklarını koruması için evde yetiştirdiğiniz çiçeklere doğal gübre hazırlayarak onların besin ihtiyacına katkıda bulunabilirsiniz. Bu sayede organik maddeler ve mineraller bakımından zengin olan ve çoğu insanın çöpe gönderdiği ev artıklarını; evde yetiştirdiğimiz bitkilerimiz için besin takviyesi olarak değerlendirebiliriz. Tabi ki içeriğini bir bilene danışarak aldığınız bitki marketlerde ya da bayilerde satılan bitki besinlerini de kullanabilirsiniz; ancak yararlı bir uygulama olarak evde atıkların geri dönüşümüyle hazırlanan doğal gübrelerin bu masrafınızı en aza indireceği de bir gerçek.

Evde Hazırlayabileceğiniz Basit Yöntemli, Doğal Gübreler

Yosun

Nemli ağaç gövdelerinde, kayaların diplerinde, denizlerde asalak olarak yaşayan kara ve su yosunları; bitkilerinizin köklerini güçlendirmede ve onlara ihtiyaç duydukları mineralleri sağlamada önemli bir yardımcı görevi görür.

Farklı türleri bulunan yosunlardan; özellikle deniz kenarında çokça rastlayabileceğimiz deniz yosunları, hızlı büyüyen alglerdir. Güneşten aldıkları enerji ve denizden aldıkları besin ve karbondioksitle büyürler. Siz de bir sahil kasabasında ya da ormana yakın bir yerde yaşıyorsanız bunun için küçük bir keşfe çıkabilirsiniz.

Haşlanmış Sebze Suyu:

Haşladığınız sebzelerin suyunu oda sıcaklığında soğumasını bekleyerek bitkilerinizi sulamak için kullanabilirsiniz. (Yoğun bir sıvı elde ederseniz dinlenmiş musluk suyu ile seyrelterek uygulama yapabilirsiniz. Bu karışımı daha fazla bitki için kullanabilirsiniz.)

Bu sayede hem hiçbir şeyi israf etmemiş olur hem de bitkileriniz için mineraller ve besin maddeleri bakımından zengin sebze sularını doğal gübre olarak değerlendirmiş olursunuz. Haşlanan bu suyun içeriğinde bolca fosfor ve potasyum olduğundan bitkilerinizin kökleri daha sağlıklı gelişim göstermeye ve bitki gelişimi hızlanmaya başlar.

Meyve-sebze kabukları:

Meyve kabuklarından doğal gübre elde etmek için; meyveleri soyduktan sonra kabuklar tazeliğini kaybetmeden (1 günü geçirmeden), üzerine kaynar su ilave ederek 12-24 saat bekletin.

Bu suyu süzerek elde ettiğiniz doğal sıvıyı yine bir miktar suyla seyrelterek bitkilerinizi sulayabilirsiniz. Bu da bitkilerinizin verimini ve gelişimini destekleyici bitki besini içeren güzel bir takviyedir.

Mesela soğan kabuklarını beklettiğiniz suyu bitkilere (özellikle sukulent ve kaktüslere) verdiğinizde, bitkide çiçeklenmeyi artırırken, yavru oluşumunu destekler ve anı zamanda daha sağlıklı ve parlak bir görünüm elde edersiniz.

Doğal gübre çayı (Şerbeti):

Gübre hazırlayabileceğiniz doğal atıkları bir araya getirip çürüdüğünden emin olduktan sonra, bu gübreyi su geçiren bir bezin içine yerleştirip bezin ağzını kapatarak bir kova dolusu suyun içinde bekletmeye başlayın.

24 saat beklettikten sonra gübre dolu bezi kovadan çıkarın ve kovada kalan renk almış suyu saksılarınıza dökün. Bu işlemi ayda 1 kez tekrarlayarak bitkilerinizin ömrünü uzatabilir, sağlığını korumalarına katkıda bulunabilirsiniz.

Evde Neler Kompostlanamaz? !

Yemek artıkları,
Et ve süt ürünleri,
Plastik ve organik olmayan ürünler,
Yağlı artıklar,
Soğan, sarımsak gibi antibakteriyel ürünler

Çiçek Coşturan Tarifleri

Haşlanmış yumurta suyu:

Haşladığınız yumurtaların suyunu lavoboya dökmek yerine bekleyin soğusun. Dört litre suda 10 yumurta kabuğunu kaynatıp bir gece dinlenmeye bıraktıktan sonra bu suyu yetiştirdiğiniz saksı bitkilerine vererek ihtiyaç duydukları kalsiyum ve potasyumu elde etmelerini sağlayabilirsiniz.

Bu işlemi her hafta uygulayarak bitkilerin canlılığını koruyabilirsiniz. Bu sayede çiçekler daha hızlı büyürken bitkiniz de daha dayanıklı olur.

The Truth About Garden Remedies kitabının yazarı Jeff Gillman, aynı yöntemle hazırladığı suyu laboratuvara yollamış ve dört litre suyun içerisinde dört miligram kalsiyum ve potasyuma ek olarak az miktarda fosfor, magnezyum ve sodyuma da rastlanmış.

Yumurta Kabukları:

Toprağınızda asitleşme varsa, yumurta kabukları ekleyerek toprağın pH değerini dengeleyebilirsiniz.

Yumurta kabukları yüksek kalsiyum içeriği ile hemen her meyve için mükemmeldir. Öncelikle, temizlediğiniz kabukların tamamen kurumasını bekleyin. Sonra onları ezerek toz haline getirin. Son olarak, bu tozu bitkilerin etrafındaki toprağa uygulayın. Ya da toz haline getirdiğiniz kabukları 48-72 saat suda beklettikten sonra bu suyu yetiştirdiğiniz saksı bitkilerine vererek bitki toprağınızın daha sağlıklı olmasına katkıda bulunabilirsiniz. Yumurta kabukları ile çiçek coşturan hazırlanması da bu yönteme dayanır.

Kuru Maya

Çiçek coşturan kuru maya ile de yapılabilir. Kuru maya hemen her evde bulunan bir malzemedir. Hamur işlerinin yapımında sıkça kullanılan kuru maya, bitki ve çiçeklerin kısa sürede canlı ve sağlıklı görünmesine yardımcı olur. Bunun için tek yapmanız gereken; 3 litre suya bir yemek kaşığı kuru maya koyarak iyice bir karıştırmak ve bu karışımla çiçeklerinizi sulamak. Burada dikkat etmeniz gereken bir püf nokta var; sulama esnasında suyun bitkinin yapraklarına değmemesine dikkat etmelisiniz. Su doğrudan toprağa temas etmeli. Yani bitkinin kök bölgesine yavaş yavaş suyu vermelisiniz. Bu işlemi her 15 günde bir düzenli olarak tekrar etmelisiniz.

Mutfak ve Bahçe Atıkları

Yemek hazırlarken halihazırda kullandığınız malzemelerin doğal artıklarını da kompost yapımında kullanabilir; toprak içerisine karıştırarak çürümesini sağlayabilir ve bitkilerin alabileceği forma getirebilirsiniz. Toprağınızın ihtiyacı olan organik maddeyi ve azot, fosfor, potasyum gibi makro ve mikro elementleri kompost içerisinde üretebilirsiniz. Kompost yapımının detaylarına bir sonraki blogda yer verdik tabi ki.. --> Kompost ve Vermükültür Nedir?

Yiyecek atıklarını toprak için verimli hale getirmek aynı zamanda doğanın işleyişine de katkı sağlıyor. Mutfak çöplerinizin üçte birinin dahi çöpe gitmesini önlemeniz çevreye salınan metan gazının azalmasına katkıda bulunur. Toprağa faydalı organizmalar kazandırarak ekilen ürünlerin daha verimli ve havalanmış toprakla buluşmasını sağlayabilirsiniz. Üstelik kimyasal gübrelere başvurmak yerine doğal yöntemlerle bunu başarabilir ve arazi tahribatlarının da bir miktar önüne geçebilirsiniz.*

Kahve telvesi

Kahve severler buradaysa içildikten sonra kalan kahve telvelerinin hepsini çöpe atmayın. Bir miktar kurutulmuş telveyi suyla seyrelterek veya toprağın içine karıştırarak kullanmak mümkün. Fakat ıslak ve yoğun miktarda kahveyi tabi ki saksıya boca etmemeli. Böceklerden kurtulmak isterken daha fazlasına ya da daha farklı sorunlara sebebiyet vermemek gerekir.

Bitkiler açısından çok faydalı bir besin kaynağı hatta doğal bir böceksavar olan kahve telvesini doğru şekilde değerlendirebilirseniz, bitkinizin daha sağlıklı büyümesine ve taze kalmasına katkıda bulunabilir, aynı zamanda bitkinizi zararlı böceklerin ve salyangozların istilasından koruyabilirsiniz.

Yeşil Çay

Gün içinde yeşil çay tüketiyorsanız çayınızdan arta kalan poşetleri ya da kalan çay artığını saklayıp kurutabilir ve bitki toprağınıza karıştırabilirsiniz. Saksı bitkileriniz için doğal bir gübre önerisi daha.

Bunun gibi örnekleri daha da çoğaltabiliriz; fakat yine de önemli bir uyarı olarak, her artığı ya da her şeyi değerlendirme düşüncesiyle bitkilerin dibine gelişigüzel uygulama yapmayalım. Biliyoruz ki "ne" verdiğimiz kadar "ne kadar"(bitkiye göre miktar) ve "ne zaman" soruları da bitkiler için hayati öneme sahip. Unutmayalım ki bir bitki bizi; "bu kadarı yeter" ya da "ben doydum" şeklinde sesli olarak uyaramaz. Saygı duymak gerekir. 🙂

OTCA BİR ÖNERİ

Özellikle sürdürülebilir yaşam kavramı ile mutfak atıkları, organik kağıt ve benzeri ambalajların değerlendirilmesiyle organik gübreye dönüştürülmesi sağlanabilir. Evde, balkonda veya bahçede bunu gerçekleştirmek hem maliyetsiz hem de çok kolaydır. Mutfaktan çıkan bütün meyve ve sebze atıkları ve her türlü organik kâğıt malzemeler nemli, havalandırılabilir koşullarda faydalı birer gübreye dönüştürülebilir.

Fakat burada önemli olan nokta bu ürünleri nasıl dönüştürüp kullandığınız. Yanlış miktarda-oranda ya da yanlış şekilde kullanıldığında toprağınızda zararlı bakteriler çoğalabilir, küf ve mantar oluşumuna ve bitkinizin hastalanmasına sebep olabilir. Bu bakımdan risk almak istemeyenler bir bitki bayisinden NPK içeren bitkiye en uygun kimyasal gübreyi satın alarak kullanabilirler.