Kompost ve Vermikültür Nedir?

içerik: vermikompost /

• Kompost: Bitki atıklarından yapılan gübre (TDK'ya göre), 
• Kompost: Solucan dışı ayrışmış maddeler, 
• Compost: Geri dönüştürülen organik madde, 
• Verm: Solucandan gelen anlamlarına gelmektedir.

"Kompost"; Fransızca kelime olan ‘compote’ dan gelmektedir. Bu kelime Fransızca'ya, Latince'de ‘bir araya getirmek’ anlamında kullanılan 'compositus’ dan gelmektedir. 

Farklı kompost türlerini ve nasıl oluştuğunu biliyor musunuz? Örneğin, aerobik(oksijenli) kompost ve solucan kompostu için havalandırma gereklidir. Ancak, anaerobik kompostlama, oksijensiz ortamda çalışır. Peki, kompost nasıl yapılır? Hangi kompost türü en iyisidir?

Kompost Nasıl Çalışır ?

Kompostlama, doğal ayrışma sürecinden faydalanır. Birtakım bitkisel artıkların belli koşullarda bekletilmesiyle, karıncalar ve diğer böcekler hatta bakteri ve mantarlar dahil her biri bu ayrışmaya katkı sağlar. Ardından, ayrışan yaprakların ve bitki artıklarının yerinde -sonradan humusun bir parçası olarak kullanılan- kahverengi madde kalır. Ayrışan bu organik maddeler bitkileri besler, su doygunluğunu düzenler ve hava boşlukları oluşturur.



Kompost ve Oksijen 

Bakteriler ayrışma işlemi sırasında ortaya çıkar. Farklı türdeki bakteriler farklı miktarda oksijene ihtiyaç duyar. Aerobik; oksijene ihtiyaç duymak anlamına gelirken; anaerobik tam tersi anlamda kullanılır(oksijene çok az ihtiyaç duyan veya hiç duymayan). Hem anaerobik hem de aerobik bakteriler organik maddeleri ayrıştırır. Bir kompost sistemi kurduğunuzda, anaerobik veya aerobik bakterileri teşvik edersiniz.

Organik maddeleri ayrıştıran başka bir canlı türü ise solucanlardır. Kompost solucanları, örneğin kırmızı solucanlar ayrıştırma hızını artırır. Diğer yandan, Avrupa Gece Gezgini solucanları kompost, balık tutmak ve toprağı havalandırmak için kullanışlıdır. 

**Solucanlar deri solunumu yapan canlılardır, yani oksijeni derilerindeki gözeneklerden alırlar, bu yüzden vermikompost(solucanlarla yapılan kompost) aerobiktir.

Anaerobik Kompost Nedir? 

Anaerobik kompost genellikle kazılarda veya çukurlarda olur. Anaerobik kompost için bir çukur kazın, organik atığı boşaltın ve toprağın üstünü kapatın. Anaerobik kompost aerobik kompostan daha fazla zaman alır. Ayrıca, toprağı kazmadan sürecin ne zaman tamamlandığını söyleyemezsiniz. Ve işin kötü tarafı, bu süreç çokça kötü kokuya neden olur. Bunun dışında, bu süreçte yanıcı bir gaz olan metan ve kötü kokulu gazlar açığa çıkar.

Bilgi:

Bu denli kötü kokan bir kompost yığını evlerde, okullarda ve banliyölerde, uygun değildir. Bazı kural ve düzenlemeler bu tür faaliyetleri kısıtlayabilir. Bu nedenle küçük ölçekte yapılan aerobik kompost daha az kokuya neden olur.

Aerobik Kompost Nedir? 

Tipik aerobik kompost kutularında dahi üretilebilen, organik maddeleri uygun bir şekilde parçalamak için “yeşil” ve “kahverengi” maddelere ihtiyaç duyan bu sistemde yeşiller; azot bakımından yüksek maddeler iken “kahverengiler” yaprak, ham tahta parçaları ve çim gibi karbon bakımından yüksek maddelerdir. Bu maddeler ısınarak hızlı bir şekilde ayrışacak, aynı zamanda yabani ot tohumlarını da öldürecektir.

görsel

Kompost Nasıl Yapılır? 

Kompost yaparken biri yeşil, diğeri kahverengi, iki türlü malzeme kullanılıyor. Azot bakımından zengin yeşil malzemeler, sebze ve meyve atıkları, taze otlar, yeşil yapraklar, çay atıkları, yumurta kabukları; kahverengi malzemeler ise dal ve ağaç kabukları, kuruyemiş kabukları, talaş, organik kağıtlar, kuru yapraklar, çam iğneleri, saman ve saplardan oluşabiliyor. Kompostun içinde genelde yarı yarıya bir oran tercih ediliyor. Ayrıca çürümeyi hızlandırmak için yeni kesilmiş ot ve su da kullanmak gerekiyor.

İki tür kompost var: Soğuk ve sıcak. 

Soğuk kompost daha kolay ve az riskli olan yöntem. 

Sıcak kompost ise çok daha çabuk ama aynı zamanda bir o kadar hataya açık bir sistem. 

İkisinde ortak mantık, yeşil ve kahverengi malzemeleri doğru oranda üst üste yerleştirmek ve doğru şekilde çürümelerini sağlamak. Soğuk kompost yapmak bir yıl kadar alabiliyor. Sıcak kompost ise bir ay kadar bir sürede oluşuyor.

Bilgi: 

Çok su eklerseniz mikroorganizmalar boğulur ve ölürler. Malzemelerden kompost oluşmaz, sadece çürürler. Isı derecesini termometreyle ölçebilir ya da uzanıp elinizle ortasını kontrol edebilirsiniz. Dokunduğunuz kompost ılık olmalı. !!

Nelere dikkat etmeli? 

Komposta girmemesi gereken malzemeler var. Bunlar, kalan yağlı yiyecekler, tohuma kaçmış otlar, çay ve kahve poşetleri ve elbette plastikler, ağır metal barındırabilecek her şey ve toprağın içinde görmek istemeyeceğimiz işlenmiş kağıt, temizlik malzemeleri gibi şeyler. Özellikle soğuk kompostta et, balık, süt gibi hayvansal ürünler ve narenciye girmemeli.

Ne Zaman Hazır Olur? 

Kompostunuz ısı vermeyi bırakıp böceksiz, hoş kokulu, çikolatalı kek gibi tane tane olduğunda hazır demektir. Çiçeklerinizin, bahçenizdeki meyve sebzelerin toprağına güvenle ekleyebilirsiniz.

Vermikompost Nedir? 

Özel kültür solucanlarının sisteme dahil olduğu bir dönüşüm prosesi; yani solucanların da içinde bulunduğu Kompost karışımıdır.

• Daha hızlıdır. 
• Hem aerobik komposta hem de anaerobik komposta göre daha az koku yayar. 
• İçerde veya dışarıda yapıma uygundur. 
• Çevre için bir sıkıntı yaratmaz. 
• Çocuklar için uygundur..

Vermikültür Nedir? 

Solucanlar aracılığı ile birtakım organik atıkların değerli bir gübreye dönüştürülmesidir. Endüstriyel düzeyde yapılabilmesi için özel kültür solucanları kullanılır. Bu işin tekniğine uygun ve doğru yapılabilmesi için Eisenia Foetida adı verilen solucan türünün kullanılması gerekmektedir. Bu solucan türü hızlı çoğalan ve hızlı üreten, yaşamsal dayanıklılığı yüksek, adaptasyonları kolay, bağırsak florasındaki türü ve varlığı açısından azot fiksasyonu, antimikrobiyal faaliyetleri dolayısı ile bitki gelişiminde ve bitki hastalık etmenlerindeki baskılayıcı özelliği sayesinde worm casting(%100 solucan gübresi) üretiminde ayrıcalıklı türde bir solucandır.

Bilgi:

Biyohumus, toprağın yapısını iyileştirir ve besin maddelerinin bitkiler tarafından daha iyi alınmasını sağlayarak toprağın verimliliğini artırır. Aynı zamanda toprağın su tutma kapasitesini artırır ve toprak yapısını iyileştirir. Bu nedenle, organik bahçıvanlık ve organik tarım uygulamalarında biyohumusun kullanımı yaygındır çünkü bitki büyümesini ve verimliliği artırırken toprak sağlığını korur.

Sıvı solucan gübre üretimi: 

Yalnızca üretim tankından aşağıya sızan sıvının (sızıntı suyu-solucan suyu) süzülmesi ile üretilmekte, bu sıvının içeriği tam olarak garanti edilemez ve direkt olarak gübre demek doğru olmayabilir. Sıvı solucan gübresi yerine vermikompost çayı demek daha doğru olacaktır. 

Katı solucan gübresinin alanında uzman bir kimyager aracılığıyla kimyasal formülasyon ile sıvı gübreye dönüştürülmesi sonucu elde edilmektedir.

Raf ömrü ise çok kısadır. 

Vermikompost çayı: 

Solucan gübresinin havalandırılan temiz su içerisinde bekletilerek ve bu esnada melas gibi besin kaynaklarıyla besletilerek, besin elementlerinin ve yararlı mikroorganizmaların suya ilavesi ile üretilir. Raf ömrü kısadır.

Nano Teknoloji ile Sıvı Solucan Gübresi Üretimi: 

Vermikompostun içerdiği aerobik ve anaerobik bakteriler uyku durumuna (dormancy) geçer. Ambalaj içerisinde uyku durumunda bulunan bakteriler, ürünün suyla temasıyla/karıştırılmasıyla yeniden aktif hale geçerler.

Tamamlanmış bir solucan gübresinin içeriği: 

• Organik madde içeriği %25-50, 
• Kabul edilebilir nem içeriği <%35, pH 6,5-7,5, 
• Toplam çözünebilir tuz içeriği %0,5’in altında, 
• Toplam amonyum içeriği (NH4-N) % 0.1’den büyük olmamalı, 
• Toplam inorganik N formlarının (NH4-N ve NO3-N) toplamının toplam N içerisindeki oranı %10’dan daha büyük olmamalı, 
• C:N oranı (x<22) ve (x>8) olmalı, 
• N, P ve K’nın suda çözünebilir miktarlarının toplamı maksimum %7 olmalı, 
• Ağır metal sınır değerleri;
• Cd 3 mg/kg, Cu 450 mg/kg, 
• Ni 120 mg/kg, Pb 150 mg/kg, 
• Çinko 1100 mg/kg, Hg 5 mg/kg, 
• Cr 350 mg/kg ve Sn 10 mg/kg olmalıdır.