Kahve, dünya çapında oldukça popüler ve tüketimi en yaygın içeceklerden biridir. Bu içeceğin bu denli sevilmesinin altında derin bir tarih yatar. Kahve bitkisinin kökeni, Etiyopya'nın yüksek dağlık bölgelerine dayanır. Bununla ilgili birtakım efsaneler mevcut olmakla beraber en yaygın türleri Coffea arabica ve Coffea canephora (Robusta) olarak bilinir.
Dünya kahve üretiminin büyük çoğunluğunu oluşturan bu 2 tür içinde üretimin %70’lik kısmını Arabica türü çekirdekler oluştururken %25’lik kısmı ise Robusta çekirdeklerdir. Arabica çekirdeklerinden üretilen kahve, Robusta’ya göre daha az kafein içerir.
Robusta türünün kokusu ve lezzeti Arabica kadar iyi değildir fakat daha verimlidir.
Kahve Adını Nereden Aldı?
Kahve kelimesinin nereden geldiği ile ilgili bilgilerin ilki kahve ağacına adını veren “Coffea” kelimesi, diğeri ise Arapça’da iştahı kesildi anlamına gelen “-kahiye” fiili. Ayrıca kahvenin ilk ortaya çıktığı yer olarak bilinen Etiyopya’daki, Kaffa bölgesinin de kahveye ismini verdiği iddia ediliyor.
Kahve ile ilgili öğrenmek isteyeceğiniz bazı önemli bilgilere değindiğim videoya aşağıdaki linke tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Kahve Hangi Aileye Mensup?
Kahve, kökboyasıgiller (Rubiaceae) familyasının “Coffea” cinsinde yer alan bir ağaç ve bu ağacın meyve çekirdeklerinin kavrulup öğütülmesi ile içeceğe dönüşebilen bir bitki.
Kahve Nasıl Bir Ortamda Yetişir?
Bir bitki olarak kahve ağacı (Coffea), sıcak ve nemli iklimler isteğinden dolayı, tropik iklimlerde yetişen bir bitkidir. Bu nedenle Afrika, Asya ve Amerika kıtalarının ekvatora yakın bölgelerinde daha rahat yetişir. 15- 20˚ C sıcaklık ve 500-1700 metre yüksekliğe sahip bölgelerin kumlu yamaçları kahve ağacı için idealdir.
Yayılma ve Popülerlik
- Etiyopya’dan ortaya çıkan bu “sihirli meyve” denilen kahve, 15. yüzyılda Arap Yarımadası'na ulaştı ve burada özellikle Yemen'de yetiştirilmeye başlandı. Hatta kahveye ”Arapların Şarabı”/ “ The Wine of Araby” da denilir.
- Afrika kıtasından, Arabistan Yarımadasına gemilerle götürülen kahvenin ilk vardığı liman şehri olan “Mocha”, kahvenin yayılmasıyla popülerlik kazanmıştır.
- 16. yüzyılda, kahve içimi Osmanlı İmparatorluğu’nda da yaygınlaştı. Kahvehaneler, sosyal etkileşim ve kültürel alışverişin merkezleri haline geldi.
- 17. yüzyılın ortalarına gelindiğinde, kahve Avrupa'ya tanıtıldı ve hızla popülerlik kazandı. İlk kahvehane, 1645 yılında Venedik’te açıldı.
- Daha sonraları kahve tarımı, 18. yüzyılda Latin Amerika'ya taşındı. Brezilya, Kolombiya ve diğer Latin Amerika ülkeleri, günümüzde dünyanın en büyük kahve üreticileri oldular. Kahve ticareti, küresel ekonominin önemli bir parçası olarak birçok ülkenin ekonomisine katkıda bulundu.
Dünyada kahve üretimi yapan ülkeler ve üretim miktarları;
Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Dr.Dilek Güven, Antalya, Mayıs 2020.
☕️Kahve bitkisi, binlerce yıllık tarihi ile sadece bir içecek olmanın ötesine geçerek, kültürel etkileşimlerin, ekonomik ilişkilerin ve sosyal dinamiklerin ve yaratıcılığın önemli bir parçasıdır. Bugün kahvenin, dünya genelinde milyonlarca insanın hayatında vazgeçilmez bir yeri vardır.
Bilgi
Osmanlı tarihinde 4 kez yasaklanan kahve evlerde çiğ kahve çekirdeklerinin tavalarda kavrulup, dibeklerde dövüldükten sonra, cezvelerde pişirilip, telvesi ile birlikte tüketiliyordu.
Kahvenin Biyolojisi
129 civarı türü bulunan kahve bitkisi, beyaz çiçekli; defneye benzer bodur bir bitkinin kiraza benzeyen meyvelerinin içerisinde bulunan çekirdeklerdir. Her meyvede birbirine bakan 2 tane çekirdek vardır. Dalların üstünde ve yaprakların dibinde, salkımlar halinde gelişen meyvenin içinde, bir zar ile kaplı çekirdeği bulunur. Zarın dışında ise daha sert bir kabuk vardır.
Kahve meyvelerinin çok düzenli kontrol edilmeleri ve olgunlaşanların toplanılması gerekir. Çünkü olgunlaştıktan sonra on dört gün içinde çürümeye yüz tutar.
Bu meyve dona karşı oldukça hassastır. Özellikle asiditesi daha düşük olan Arabica türündekiler hem bitkisel strese, hem fungal, bakteriyel etmenlere ve zararlılara karşı da Robusta’ya göre daha hassastır. Yani yetiştirmesi daha zordur. Kahve kirazlarının yeşilden kırmızıya dönen renkleri en son aşamada olgunlaşıp kızardıktan sonra toplanması gerekir.
Kahve bitkisinin ortalama ömrü otuz-kırk yıldır. Bu yıllara kadar meyve vermeye devam eder. En verimli zamanları ise sekiz ila on iki yaşları arasıdır. Bu dönemlerde bir ağaçtan yılda yaklaşık 1 kilogram kahve elde edilir. Bu yaşlardan itibaren verim gitgide düşer.
Kahve Nasıl Elde Edilir?
- Bir kahve ağacının dikiminden sonra meyve vermesi yaklaşık 3 yıl sürer. Bu zaman aralığında ağacın bakım ve beslenme koşulları oldukça önemlidir.
- Kahve ağaçları önce tohum oluşturur sonra beyaz çiçekler açar. Bu çiçekler uzun süre dalda kalmayıp açtıktan birkaç gün sonra dökülmeye başlar.
- Çiçeklenme dönemi bittikten sonra yemyeşil yaprakların arasında kırmızı meyveler oluşmaya başlar.
- Olgunlaşan meyveler teker teker toplanarak işlenir. İşlenen bu meyvelerin çekirdekten ayrışımı bazen insan eliyle olurken bazı tesislerde ise makineler yardımıyla yapılır.
- Ayrışan çekirdekler güneş altında kurumaya bırakılır. Gece nemden gündüz kızgın güneşten korunarak bu işlem günlerce devam edilir. Fiziksel ve genetik koşullarına bağlı olarak yaklaşık 25 ve 40 yıl boyunca kahve ağaçları meyve vermeye devam eder.
Kahve Bitkisi Hastalıkları
Kahvede en sık görülen hastalıklar yapraklarda uç kuruması, kloroz ve nekrozlar, bitki gelişim bozuklukları ve asimetrilere yol açan Xylella Kahvede Yaprak Yanıklığı ve 'Hemelia vastatrix' kahve yaprağı pası olarak bilinen kahvenin yapraklarında çeşitli lekelenmelerle ortaya çıkan bakteriyel belirtilerdir.
. 
Kahvede Yaprak Yanıklığı Kahve yaprağı pası
Bilgi:
Hasat
Günümüzde en güvenilir nitelikli kahve hasadı insan gücü ile yapılandır. Bunun nedeniyse; makineli toplama işleminde kahve bitkisinin ve meyvelerinin zarar görmesidir. Gelecekte bitkiye ve kahve kirazına zarar vermeden ve yalnızca olgunlaşan ve deforme çekirdekleri seçerek hasat gerçekleştiren makineler var olduğunda kahve hasadı daha pratik bir hale gelebilecek.
🌿 Otca bir paragraf:
Sonuçta kahve her koşulda ve yerde duruma ayak uydurabilen bir içecek oluşuyla, yalnızlıkta, kalabalıkta; sabırlı olmamızı gerektiren durumlarda, enerjimizi yerine getirsin diye.. kitap yanı eşlikçi, yağmurlu havaların ve final haftalarının vazgeçilmezi, sohbetle ve kız kardeşle iyi giden, iyi gelen şeylerin tamamlayıcısı oluverir. Her türlü gideri var yani...
Size de şimdiden afiyet olsun..:)
yorumlarınız bizim için değerli